Japonya’ya bağlı Okinawa Adaları’nda yaşayan insanlar, dünyanın en uzun süre yaşayan ve en sağlıklı yaş alan topluluklardan biri. Uplifers olarak uzun ve sağlıklı bir yaşam sürmek yolunda ilham alabilmeniz için, Okinawa insanlarının sırlarını sizlerle paylaşmak istedik.
Okinawa insanlarının uzun ömür sırları, ada sınırları içerisindeki günlük hayatlarının doğal bir parçası olan fiziksel ve zihinsel aktivitelere dayanıyor.
Okinawa Adasında yaşam felsefeleri şu şekilde;
Okinawa toplumunun kültürel elementler, ise şöyle sıralanıyor;
Beslenme düzenimiz, vücudumuzun genç kalmasını sağlayan ya da yaşlanmasına neden olan en etkili faktörlerden. Okinawa halkının besin piramidi de bu kadar uzun yaşamalarında, sağlıklı ve üretken bir ömür sürmelerinde oldukça etkili.
Okinawa halkının sırlarından bir diğeri ise, uzun yaşamak için istekli olmaları. Hayatlarını bir amaca bağlı olarak yaşayan bu insanlar; hastalık riskinden uzak kalmak için, mutluluk, beslenme ve fiziksel aktiviteyi ön planda tutuyor.
Fiziksel ve zihinsel olarak sağlıklı kalmak, mizah duygusunun, kültürel aktivitenin, sağlıklı beslenmenin ve dengeli bir yaşam sürmenin kombinasyonu.
Dilerseniz aşağıdaki Okinawa insanlarının yaşam tarzından kesitler sunan kısa belgesele de göz atabilirsiniz
Mucize besinler:
Yoğurt: Yapılan gözlemler özellikle bizim coğrafyamızda bulunan ülkelerde yoğurt ve süt ürünlerinin uzun yaşayan insanların yaşamında başrol üstlendiğini gösteriyor.
Ananas: Ameliyat sonrası iyileşme sürecini hızlandırıyor; eklemleri sağlam tutup, astımı önlüyor.
Yaban mersini: Bol antioksidan içerir. Beyinde yaşlanmanın etkilerini geciktirir. Ispanak: Zekayı güçlü tutar. Karaciğer, yumurtalık, kolon ve prostat kanserlerinden korur. Çok zengin besin değeri vardır.
Kırmızı biber: Akciğer, prostat, yumurtalık ve rahim ağzı kanserlerinden korur. Güneş yanıklarına karşı etkilidir. Kalp sağlığını korur.
Brokoli: Diyabetin vücutta yaptığı hasarı azaltır. Prostat, mesane, kolon, pankreas, meme ve mide kanserlerini önlemede etkilidir.
Domates: Kalp hastalığı riskini azaltır. Vücutta iltihaplanmayı önler; yemek borusu, mide, bağırsak, akciğer ve pankreas kanserleriyle savaşır. Elma: Bağışıklık sistemini güçlendirir. Alzheimer riskini azaltır. Akciğer ve prostat kanserlerinden korur.
Enginar: Damar tıkanıklığını önler, zararlı kolesterolu düşürür. Roka: Doğumsal kusur riskini azaltır. Kemik kırılmasını önler, göz sağlığı için çok faydalıdır.
Böğürtlen: Kemik yapısını güçlendirir. İştahı bastırmada etkilidir. Vücutta yağ yakımını arttırır.
Balkabağı: Kalp sağlığını korur, kırışıklıkları engeller.
Kavun: Vücudun bağışıklık sitemini güçlendirir ve iltihaplanmayı engeller.
Havuç: Havuçta bulunan antioksidanlar vücudun DNA yapısını korur. Göz sağlığında katarakta karşı korur. Pek çok kanser tipine karşı koruyucu etkisi vardır.
Kızılcık: Prostat ağrılarını dindirir. Akciğer, kolon, kan kanseri hücreleriyle savaşır. Bağırsak enfeksiyonunu önler.
Erik: Kabızlığa karşı etkilidir. İçindeki antioksidanlar DNA yapısını korur. Menopoz sonrası kemik sağlığını korur.
Sarmısak: Vücut için doğal bir antibiyotik vazifesi gören sarmısağın faydaları saymakla bitmiyor. Uzun yaşayan insanların masasında bol miktarda sarmısak bulunduğu da bir diğer gerçek.
UZUN DEĞİL, KALİTELİ YAŞAMAK ÖNEMLİ;
Yaşlılar için hedef uzun yaşamak değil, kaliteli, hayatın tadını çıkararak yaşamak. Bunun için birçok tavsiye var:
* Zihninizi sürekli olarak aktif tutun. Bulmaca çözmek, kağıt oyunları oynamak, kitap, gazete, dergi okumak faydalı olur.
* Düzenli egzersiz yapın. Egzersiz uzun ömürle bağlantılıdır. Kronik hastalıkların önlenmesine, bağışıklık sisteminin güçlenmesine ve birçok hastalığın (diyabet, yüksek tansiyon, obezite gibi) tedavisine katkıda bulunur. Vücudunuzdaki tüm hücreler gibi beyin hücrelerinizin de oksijene ihtiyacı vardır, egzersiz yapan yaşlıların bilgi işleme becerileri de iyileşir. Ayrıca, egzersiz yaşlıların depresyona girme olasılığını azaltmaktadır.
* Dinlenmek ve düzenli uyku çok önemli. Az uyku sadece hafızanıza zarar vermez, depresif ve gergin hissetmenize de neden olur.
* Stresi hayatınızdan çıkarmaya odaklanın. Araştırmalara göre, sürekli salgılanan stres hormonları sadece organlarınıza ve sinir sisteminize değil, beyindeki hücrelere de zarar verir ve bu da hafıza, algılama, öğrenme gibi beyin fonksiyonlarında gerilemeye neden olabilir.
* Kilonuza dikkat edin ve normal sınırlarda kalmaya çalışın. Fazla kilolar, diyabet, yüksek tansiyon, felç gibi problemlere yol açabilir.
* Sosyal olmaya gayret edin. Ailenizle veya arkadaşlarınızla mümkün oldukça zaman geçirin. Başkalarıyla zaman geçirdiğinizde hayatın iniş çıkışlarıyla baş etmek daha kolay olur. Sosyal bağları az yaşlıların, bunama, depresyon, kaygı bozukluğu gibi problemlerle daha sık karşı karşıya geldiği bulunmuştur.
* Yararlı bir şeyler yapmaya çalışın. Bir yerde gönüllü olarak görev alabilirsiniz, torunlarınıza bakabilirsiniz, sevdiklerinize bir şeyler örebilir, balkonunuzda, bahçenizde bitki, çiçek ekebilirsiniz.
* Fiziksel sağlığınızı ihmal etmeyin. Kontrollerinizi düzenli yaptırın, doktorunuzun tavsiyelerine uyun, ilaçlarınızı ciddiye alın.
* Ruhsal sağlığınızı da ihmal etmeyin. Eğer yoğun kaygı, stres, hayattan zevk alamama, keyifsizlik gibi ruhsal sıkıntılar yaşıyorsanız, psikologlardan yardım alabileceğinizi unutmayın. Amerika’da yapılan bir araştırmaya göre, depresif belirtilere sahip yaşlıların yüzde 80’i maalesef tedavi almamaktadır. Yalnız yaşayan, eşini kaybetmiş ve sağlığı bozulmuş erkeklerde intihar olasılığı çok yüksektir. Oysa ilaç ve psikoterapinin birlikte uygulanması depresif şikayetlerde önemli iyileşmeler sağlamıştır.
Uzun ömürlü olup olmayacağınızı merak ediyorsanız, Santrock’un (2011) “Yaşam Boyu Gelişim, Gelişim Psikolojisi” kitabında yer alan yaşam beklentisi kılavuzuna bir göz atabilirsiniz. Bu sorulara cevap vererek yaşam beklentinizi hesaplarken, uzun ömür için yapılması gerekenler konusunda da fikir sahibi olabilirsiniz.
Yaşam beklentisi testi;
Yaşam beklentisi testi, uzun ömürlü olup olmayacağınızı tahmin edebilmeniz için taslak bir kılavuz niteliğindedir. Temel yaşam beklentisi erkekler için 75, kadınlar için ise 81’dir. İlk başa temel yaşam beklentinizi yazın. 50’li ya da 60’lı yaşlarda iseniz, dayanıklı bir kişi olduğunuzu zaten kanıtlamış olmanız nedeniyle bu temel rakama 10 yıl daha ekleyin. 60 yaşın üzerinde ve hâlâ aktifseniz iki yıl daha ekleyebilirsiniz.
Her bir maddenin size ne kadar uygun olduğuna karar verin, uygun yıl sayısını temel yaşam beklentinizden ekleyin ya da çıkarın.
1- Aile geçmişi:
- Büyükanne ya da büyükbabalarınızdan ikisi veya fazlası 80 yaşına kadar ya da daha fazla yaşadıysa beş yıl ekleyin.
- Ebeveyn, büyükanne ya da büyükbaba, kız veya erkek kardeşlerinizden biri 50 yaşından önce kalp krizi ya da inme nedeniyle öldüyse dört yıl çıkarın.
- Herhangi biri 60 yaşından önce bu hastalıklardan öldüyse iki yıl çıkarın.
- Ebeveynler ya da büyükanne ve büyükbabalar arasında diyabet, tiroit bozukluğu, meme kanseri, sindirim sistemi kanseri, astım veya kronik bronşit vakasının her biri için üç yıl çıkarın.
2- Medeni durum:
- Evli iseniz dört yıl ekleyin.
- 25 yaşın üzerinde iseniz ve evli değilseniz evli olmadığınız her 10 yıl için, bir yıl çıkarın.
3- Ekonomik durum:
- Aile geliriniz yılda 120 bin TL üzerinde ise iki yıl ekleyin.
- Yaşamınızın büyük bir kısmını yoksul geçirdiyseniz üç yıl çıkarın.
4- Fiziksel yapı:
- Her 5 kilo fazlanız için bir yıl çıkarın.
- Bel çevrenizin göğüs çevrenizi geçtiği her 2.5 santim için iki yıl çıkarın.
- 40 yaşın üzerinde iseniz ve fazla kilonuz yoksa üç yıl ekleyin.
5- Egzersiz:
- Düzenli ve orta düzeyde egzersiz yapıyorsanız (haftada üç gün koşmak, yürümek) üç yıl ekleyin.
- Düzenli ve sıkı bir şekilde egzersiz yapıyorsanız (haftada üç gün uzun mesafe koşmak) beş yıl ekleyin.
- Oturarak çalışıyorsanız üç yıl çıkarın.
- İşiniz aktif ise üç yıl ekleyin.
6- Alkol:
- Hafif sayılabilecek kadar alkol tüketiyorsanız (günde bir ile üç içki), iki yıl ekleyin.
- Ağır sayılabilecek kadar alkol tüketiyorsanız (günde dört içkiden fazla) beş ila 10 yıl çıkarın.
- Hiç içki içmiyorsanız bir yıl çıkarın.
7- Sigara:
- Günde iki paket ya da daha fazla sigara içiyorsanız sekiz yıl çıkarın.
- Günde bir ila iki paket sigara içiyorsanız iki yıl çıkarın.
- Günde bir paketten az sigara içiyorsanız iki yıl çıkarın.
- Düzenli olarak pipo ya da puro içiyorsanız iki yıl çıkarın.
8- Karakter:
- Makul ve pratik bir insansanız iki yıl ekleyin.
- Saldırgan, gergin ve rekabetçi bir insansanız iki yıl çıkarın.
- Temelde mutlu ve yaşamınızdan memnunsunuz, mutluluğunuzun derecesine göre bir ila beş yıl ekleyin.
- Genellikle mutsuz ve endişeli iseniz ve kendinizi çoğunlukla suçlu hissediyorsanız, mutsuzluğun derecesine göre bir ila beş yıl çıkarın.
9- Eğitim:
- Liseye kadar okumadıysanız iki yıl çıkarın.
- Liseden sonra eğitiminize dört yıl devam ettiyseniz bir yıl ekleyin.
- Liseden sonra eğitiminize beş yıl ya da daha fazla devam ettiyseniz üç yıl ekleyin.
10- Çevre:
- Yaşamınızın büyük bir kısmını kırsal bir çevrede geçirdiyseniz dört yıl ekleyin.
- Yaşamınızın büyük bir kısmını kentsel bir çevrede geçirdiyseniz iki yıl çıkarın.
11- Uyku:
- Günde dokuz saatten daha fazla uyuyorsanız beş yıl çıkarın.
12- Sıcaklık:
- Evinizin ısısı sürekli olarak 20 derece veya altındaysa iki yıl ekleyin.
13- Sağlık bakımı:
- Düzenli olarak tıbbi kontrolden geçiyor ve diş bakımı yaptırıyorsanız üç yıl ekleyin.
- Sıklıkla hasta oluyorsanız iki yıl çıkarın.